FR ci-dessous
De ontwikkelingen volgen elkaar snel op in het dossier rond Ineos’ “baanbrekende” investering in een nieuwe plasticfabriek in de Antwerpse haven. Het project smelt namelijk als sneeuw voor de (lente)zon. Het verzet op de grond en voor de rechter zwelt aan, de markten en financiën zitten tegen, en ook het vergunningsverhaal hangt slechts met spuug en paktouw aan elkaar. Heb je de laatste nieuwtjes over Project One gemist? In deze blog praten we je weer helemaal bij.
Extra vertraging van twee jaar
De Britse chemiereus Ineos zit de laatste maanden in de hoek waar de klappen vallen. In het laatste halfjaar alleen al bezetten actievoerders urenlang het bos waar de nieuwe fabriek moet komen, en zag Ineos zijn – ondanks meer dan 10.000 handtekeningen en 700 bezwaarschriften – slinks verkregen boskapvergunning geschorst. Door de inzakkende vraag naar zijn producten moest het ook al de helft van het project in de koelkast stoppen – een koerswijziging die het bedrijf reeds €118,5 miljoen kostte. Bovendien krijgt Ineos de sponsoring van het gelijknamige wielerteam stilaan als een boemerang in het gezicht terug, waarbij sportsponsoring door de olie- en gasindustrie wordt vergeleken met de tabaksindustrie in het verleden.
Er blijft dan ook weinig over van de hoerastemming waarin bedrijf en politiek goed twee jaar geleden de plannen voor de nieuwe installaties voorstelden. Als klap op de vuurpijl komt nu een nieuwe tegenvaller voor Ineos: het ziet zich genoodzaakt zijn kapvergunning terug te geven en helemaal opnieuw te beginnen. Een extra vertraging van twee jaar dreigt zo voor het project dat door de acties van Ineos Will Fall en het juridisch verzet van Client Earth en de milieubeweging al meer dan een jaar achter ligt op schema. Twee jaar om te blijven mobiliseren en actievoeren tegen deze uitwas van de fossiele extractie-economie. Maar ook twee jaar waarin hogere klimaatambities worden afgesproken, waarin er eindelijk een uitspraak komt in de Klimaatzaak, en waarin het stikstofarrest tot een nieuw bewustzijn leidt.
Van uitstel komt afstel?
De vraag is of dit project het nog wel twee jaar uitzingt. Ineos blijft alvast aan wie het maar wil horen, met een uitgestreken gezicht verkondigen dat zijn megaproject “een goede zaak is voor het milieu”, en dat de laatste plotwending “een logisch gevolg” is van het “voor het onbepaalde duur uitstellen” van de helft van het project. Het is bijna alsof CEO Jim Ratcliffe en zijn mede-eigenaars de laatste maanden het nieuws niet hebben gevolgd.
Maar richting investeerders klinkt een ander verhaal. In het jaarrapport voor 2020 verwittigt Ineos dat het “niet zeker is dat het project voltooid zal worden”, of dat dit “aan de voorziene kost of binnen de aangegeven termijn” zal lukken. De investeerders wordt nog net niet verteld eieren voor hun geld te kiezen: als Project One niet de verwachte voordelen oplevert, kan dit een “belangrijk negatief effect” hebben op de financiële situatie van het bedrijf.
Protest, rechtszaken, vertragingen, financieel risico. Een goede huisvader zou voor minder twee keer nadenken. In afwachting dat de Ineos-top ontwaakt, moeten politiek en haven alvast hun conclusies trekken uit de knipperende alarmlichten. De Vlaamse regering heeft zich namelijk voor ettelijke honderden miljoenen garant gesteld voor de investeringen in Project One, en de Antwerpse haven heeft alle belang bij een industriële transitie die klimaat, milieu en werknemers ter harte neemt – een positief verhaal waar Project One duidelijk niet in past. Nu Ineos zelf de resetknop heeft ingeduwd, krijgen Vlaanderen en Antwerpen een herkansing om de juiste beslissing te nemen: geen nieuwe vergunning voor Project One!
Ben je geïnspireerd door dit verhaal en wil je zelf ook een campagne opzetten? Neem dan eens een kijkje op 11M, ons burgerplatform voor verandering.
FR
Les développements se succèdent rapidement dans le dossier de Project One, l’investissement “révolutionnaire” d’Ineos dans une nouvelle usine de plastique au port d’Anvers. Le projet fond comme neige au soleil. La lutte s’accélère sur le terrain comme devant le tribunal, les marchés ne sont pas chauds, les finances commencent à souffrir et la saga des permis est branlante. Avez-vous manqué les derniers développements de Project One ? Les voici !
Usine de plastique : un délai supplémentaire de deux ans
Ces derniers mois n’ont pas été de tout repos pour le géant britannique de la chimie Ineos. Rien qu’au cours des six derniers mois, des militants ont occupé des heures durant la forêt où la nouvelle usine devait être construite, et le permis d’abattage d’arbres qu’Ineos avait obtenu par la ruse malgré plus de 10 000 signatures et 700 lettres d’objection a été suspendu. L’effondrement de la demande pour ses produits l’a déjà obligée à mettre la moitié du projet au frigo, un changement de cap qui lui a déjà coûté 118,5 millions d’euros. De plus, le parrainage par Ineos de l’équipe cycliste du même nom lui revient dans la figure comme un boomerang, le sponsoring sportif par l’industrie pétrolière et gazière étant aujourd’hui comparé à celui de l’industrie du tabac dans le passé.
Il reste donc peu de choses du battage médiatique d’il y a deux ans, lorsque l’entreprise et les politiciens avaient présenté les plans des nouvelles usines de plastique. Pour couronner le tout, Ineos a essuyé un nouveau revers : elle a été contrainte de renoncer à son permis d’abattage et de recommencer tout à partir de zéro. Un délai supplémentaire de deux ans est à craindre pour ce projet qui a déjà plus d’un an de retard sur le calendrier initial en raison des actions menées sur le terrain par le collectif Ineos Will Fall et en justice par entre autres Greenpeace. Deux ans pour continuer à se mobiliser et à faire campagne contre cette excroissance de l’économie d’extraction fossile. Mais aussi deux années qui verront naître des ambitions climatiques plus élevées et qui connaîtront enfin le verdict dans l’Affaire climat.
Le début de la fin ?
Toute la question est de savoir si ce projet résistera encore deux ans. Comme si de rien n’était, Ineos continue de dire à qui veut l’entendre que son mégaprojet est “une bonne chose pour l’environnement”, et que le dernier rebondissement n’est qu’”une conséquence logique” du “report pour une durée indéterminée” de la moitié du projet. On a presque l’impression que son PDG Jim Ratcliffe et les autres copropriétaires n’ont pas suivi l’actualité de ces derniers mois.
Mais vis-à-vis des investisseurs, c’est une autre histoire. Dans son rapport annuel 2020, Ineos prévient qu’il n’y a “aucune certitude que le projet sera achevé” ni qu’il sera achevé “au coût prévu ou dans le délai spécifié”. Les investisseurs sont clairement avertis : si le projet n’apporte pas les avantages escomptés, un “impact négatif significatif” pourrait affecter la situation financière de l’entreprise.
Manifestations, poursuites judiciaires, retards, risque financier. Un bon père de famille y réfléchirait à deux fois pour moins que ça. En attendant le réveil du top management d’Ineos, les politiciens et le port d’Anvers devraient déjà tirer leurs conclusions face à ces signaux d’alarme. Le gouvernement flamand s’est porté garant à concurrence de plusieurs centaines de millions d’euros pour les investissements de Project One, et le port d’Anvers a tout intérêt à une transition industrielle qui tient compte du climat, de l’environnement et des travailleurs. Une belle histoire dans laquelle la construction d’une nouvelle usine à plastique n’a clairement pas sa place. Maintenant qu’Ineos a appuyé sur le bouton “reset”, la Flandre et Anvers ont une deuxième chance de prendre la bonne décision : ne pas accorder de nouveau permis à ce projet !
Vous souhaitez agir au niveau local ? N’hésitez pas à consulter notre site 11M, véritable source d’inspiration et de changement.